Szkoła z klasą

Szkoła z klasą, to także my.

W roku szkolnym 2003/2004 Szkoła Podstawowa im. Stanisława Krupki w Lemanie wzięła udział w ogólnopolskiej akcji „Szkoła z klasą”.

W ciągu całego roku szkolnego realizowaliśmy 6 zadań:

1C – Co wynika z wyników.

2B – Poprawiamy ocenianie z poszczególnych przedmiotów.

3B – Dobry program, dobry podręcznik.

4D – Nasza mała i wielka ojczyzna.

5B – Każdego można za coś pochwalić.

6B – Dostępny komputer i internet.

W ramach realizacji zadania 1C dokonaliśmy porównania efektów nauczania w klasach kończących szkołę podstawową w trzech kolejnych latach: 2000/2001, 2001/2002 i 2002/2003. Okazało się, że działania, jakie podejmowaliśmy w ciągu ostatnich lat, a więc: usprawnienie wewnątrzszkolnego systemu doskonalenia zawodowego nauczycieli, coraz częstsze stosowanie aktywnych metod nauczania, inspirowanie uczniów do większego udziału w konkursach i promowaniu szkoły na zewnątrz, zacieśnianie współpracy z domem rodzinnym dziecka itp. – przynoszą oczekiwane efekty. Wynika stąd, że kierunki, które sobie obraliśmy są właściwe i dobrze to rokuje naszej szkole w przyszłości. Jednocześnie zdajemy sobie sprawę, iż nie zwalnia to nas z intensywnej pracy na rzecz osiągania coraz to lepszych wyników. Wręcz przeciwnie – stanowi mobilizację do dalszej pracy. Druga przeprowadzona analiza, której dokonaliśmy na przełomie listopada i grudnia 2003 r., dotyczyła porównania wyników nauczania jednej klasy w przeciągu jednego cyklu kształcenia, a więc w ciągu trzech kolejnych lat: 2000/2001, 2001/2002 oraz 2002/2003. Staraliśmy się analizować każdy przypadek z osobna, a także uwzględniać wszelkie zmiany wynikające z faktu wdrażania reformy oświaty, a co za tym idzie – wpływ tych zmian na sukcesy i porażki naszych uczniów. Chcieliśmy też uzyskać informację, jak uczniowie poradzili sobie ze startem na drugim etapie kształcenia. Przeprowadzone analizy dały nam wiedzę o efektywności naszej pracy i efektywności uczenia się uczniów. W pierwszym przypadku dowiedzieliśmy się, z jakim bagażem wiedzy i umiejętności posyłamy naszych absolwentów do gimnazjum, i że z każdym rokiem odnotowujemy w tym względzie przyrost. To z pewnością krzepiące dla nas, ale też mobilizujące do dalszej pracy, by w przyszłych latach tej dobrej passy nie zaprzepaścić.

Druga analiza dała nam wiedzę o efektach nauczania tej samej klasy w ciągu kolejnych trzech lat, a więc w ciągu jednego cyklu kształcenia. Tu również zauważyliśmy pewien przyrost, choć nie jest on dla nas zadowalający. To zmusiło nas do głębokiego zastanowienia się nad przyczynami takiego stanu rzeczy.

Realizacja zadania 2B stała się dla nas okazją do kolejnej gruntownej analizy naszego systemu oceniania. Było to z pewnością cenne doświadczenie dla wszystkich nauczycieli. Zmobilizowało nas do weryfikacji systemu oceniania z zachowania. Zebraliśmy dość pokaźny materiał dotyczący oceniania punktowego, przeprowadziliśmy szereg dyskusji w gronie nauczycielskim i opracowaliśmy wstępny projekt. To dla nas duże wyzwanie, które jak sądzimy, doprowadzi do stworzenia dobrego dokumentu, znacznie usprawniającego proces dydaktyczno – wychowawczy w naszej szkole.

Podczas realizacji zadania 3B doszliśmy do wniosku, że w zasadzie dokonaliśmy trafnego wyboru programów i podręczników, na których obecnie pracujemy. W najbliższym roku szkolnym nie zamierzamy ich zmieniać. Zrozumieliśmy, że bardzo ważne jest, by przy wyborze programu i podręcznika, uwzględniać nie tylko własne zdanie, ale też opinie uczniów i rodziców. Dla rodziców bardzo ważna jest cena książek. Spotkaliśmy się i z taką opinią rodziców, że jeśli w podręczniku czy zeszycie ćwiczeń jest dużo zadań, a nie wszystkie były wykonane, to ich pieniądze zostały zmarnowane. Istotne jest też ciągłe porównywanie dostępnych ofert programów i podręczników, by trafnie zdecydować, która propozycja jest najciekawsza. Porównywanie i śledzenie nowości pozwala też wzbogacić dotychczasowy warsztat pracy nauczyciela.

Zadanie 4D, to realizacja dwóch projektów: „Polska w Unii Europejskiej” oraz „Kurpiowszczyzna – moja mała ojczyzna”. W celu realizacji pierwszego projektu utworzono grupy, które miały za zadanie zaprezentowanie wybranych przez siebie państw należących do Unii Europejskiej. Uczniowie klas „0” – I zaprezentowali Grecję. Uczniowie z kl. II – III przedstawili walory naszego kraju, którymi możemy się pochwalić we wspólnej Europie. Klasa IV przedstawiła walory krajobrazowe i historyczne Hiszpanii. Uczniowie klasy V zaprosili nas do Francji. Nasza podróż po Europie zakończyła się w Wielkiej Brytanii (kl. VI). Dzień Europejski był doskonałą okazją do poszerzenia wiedzy o niektórych krajach należących do Unii Europejskiej. Wszyscy sporo nauczyliśmy się, a jednocześnie była to wspaniała zabawa. Realizując drugi projekt podzieliliśmy się na trzy grupy. Pierwszą tworzyli uczniowie I etapu edukacyjnego i zajęli się zebraniem informacji dotyczących naszej miejscowości – Leman. Drugą grupę stanowili uczniowie kl. IV – V i zaprezentowali naszą gminę Turośl. Gmina Turośl jest jedną z 9 gmin Kurpiowskiej Puszczy Zielonej, o czym poinformowali nas uczniowie kl. VI. Na wykonanej przez siebie ogromnej mapie Kurpiowszczyzny wskazali położenie każdej gminy – prezentowali uroki krajobrazowe i kulturowe każdej z nich. Na zakończenie prezentacji wystąpił w tradycyjnych kurpiowskich strojach Dziecięcy Zespół Śpiewaczy i Teatralny „Leman”. Dzień Kurpiowski przybliżył wszystkim naszą miejscowość, gminę i region. W naszej szkole Dzień Kurpiowski, to już tradycja. Mimo to okazuje się, że za każdym razem dowiadujemy się czegoś nowego. Nasza mała ojczyzna pokazywana jest w innym świetle. Dzięki temu nasi uczniowie corocznie z powodzeniem biorą udział w różnych gminnych, regionalnych i wojewódzkich konkursach, np.: „Wiem wszystko o Kurpiowszczyźnie”, „Kurpie Zielone w literaturze”, na palmę i pisankę wielkanocną czy wycinankę kurpiowską. Byliśmy mile zaskoczeni dużym zaangażowaniem uczniów w przygotowywanie i udział w jednym i drugim projekcie. Wiele pomysłów i sposoby ich realizacji wypłynęło od nich. Okazało się, że uczniowie potrafią wyszukiwać, gromadzić i wykorzystywać potrzebne informacje. Nawet ci mniej aktywni na co dzień zaangażowali się w realizację zadań, co było dla nas miłym zaskoczeniem.Uczniowie, którzy sprawiają trudności wychowawcze, często są niemili lub agresywni, zaniedbują obowiązki szkolne – z reguły postrzegani są jako ci, którzy już z natury skazani są na same niepowodzenia. Nauczyciele wolą skupić się na pracy z tymi układnymi, grzecznymi, bo wymaga to mniej wysiłku, czasu, cierpliwości. Takiej postawie sprzyja atmosfera wielkiej szkoły, gdzie łatwo giną w tłumie indywidualności. W naszej małej wiejskiej szkole łatwiej dostrzec pojedynczych uczniów, ich zdolności i niedoskonałości. Łatwiej też w małym środowisku znaleźć przyczyny szkolnych niepowodzeń dziecka. Zadanie to (5B) uświadomiło całej szkolnej społeczności, że bardzo ważna jest umiejętność dostrzegania własnych mocnych stron oraz pozytywne postrzeganie innych. To znacznie ułatwia pokonywanie własnych słabości, a także dobrze służy utrzymywaniu pozytywnych relacji z innymi ludźmi. Ostatnio dużo mówi się o agresji w szkołach i braku skutecznego systemu kar i nagród. To prawda, że wiele wartości zdewaluowało się, a szkoła funkcjonująca w oparciu o tradycyjny system kształcenia i wychowania, jest mało atrakcyjna dla dzieci i młodzieży. Wielkim wyzwaniem dla współczesnych nauczycieli jest dziś stworzenie alternatywy dla wzorców kulturowych i tendencji skomercjalizowanego świata, którym hołduje dość nagminnie młode pokolenie. Szkoła musi nadążać za tak szybko zmieniającą się rzeczywistością, musi skupiać ludzi otwartych, ale i krytycznych, na te zmiany. Nie tylko ludzie dorośli, ale również dzieci często czują się osamotnione, zagubione i zagrożone. W naszej szkole wychodzimy z założenia, że zmiany w obyczajowości, kulturze czy stosunkach międzyludzkich, dokonujące się w wielkim świecie, biorą swój początek z tych najmniejszych środowisk. Nie jesteśmy w stanie uzdrawiać świata, ale możemy i powinniśmy zadbać o to, by każde dziecko w naszej szkole miało szansę rozwoju własnej osobowości, swoich uzdolnień i zainteresowań, by nauczyło się cenić te wartości, które są ponadczasowe i z takim bagażem wyruszyło w ten wielki świat.

Realizacja zadania 6B miała nam dać odpowiedź, czy w dostatecznym stopniu używamy komputera i internetu w nauczaniu poszczególnych przedmiotów oraz w jakim stopniu na zajęciach z informatyki uczniowie uczą się korzystania z komputera i internetu. Szkoła dysponuje dość starym sprzętem komputerowym, a do internetu podłączony jest tylko jeden komputer. Efektywne realizowanie wszystkich umiejętności z zakresu technologii informacyjnej jest zatem utrudnione. Jednakże, ponieważ szkoła jest niewielka, a klasy nieliczne, materiał programowy – biorąc pod uwagę nasze możliwości – realizowany jest dość skutecznie. Zadanie w zasadzie nie zostało zakończone, ponieważ w dalszym ciągu będziemy czynili starania w zakresie wzbogacania banku ćwiczeń z wykorzystaniem komputera i internetu, stron www oraz multimedialnych programów edukacyjnych, a także banku sprawdzianów i scenariuszy lekcji, filmów edukacyjnych, prezentacji multimedialnych. Naszym wielkim marzeniem jest wymiana komputerów na nowe, stworzenie sieci i zwiększenie dostępu do internetu. Będziemy też dążyć, by komputer znalazł się w każdej sali lekcyjnej. Komputery wykorzystują wszyscy nauczyciele do: redagowania szkolnej „Gazetki Ciekawskiej”, wykonywania gazetek ściennych w holu i salach lekcyjnych, tworzenia zaproszeń, ogłoszeń i dyplomów. Trudno sobie wyobrazić przyszłość szkoły i nauczania bez nowocześnie wyposażonej sali informatycznej i wykorzystywania technologii komputerowej w procesie nauczania. We współczesnym świecie egzystencja bez tych umiejętności byłaby bardzo utrudniona.

Sprawozdania z realizacji poszczególnych zadań wysyłaliśmy pocztą elektroniczną do recenzenta. Wszystkie zadania zostały pozytywnie ocenione i zaliczone. Nasza szkoła uzyskała tytuł „Szkoły z klasą”. Oficjalne wręczenie dyplomu nastąpiło 12 października 2004r. w Sali Kolumnowej Pałacu Prezydenckiego. Działania, które podjęliśmy kosztowały nas dużo wysiłku, ale nie był to tylko jednorazowy trud dla zdobycia laurów. Wspólne działania uczniów, nauczycieli i rodziców, doskonale integrują szkolną społeczność, przyczyniają się do podnoszenia jakości pracy szkoły, a także stanowią alternatywę dla zachowań niepożądanych, jak: chuligaństwo czy narkomania.

Leszek Czyż